Emily Dickinson – Pagina 36

I should not dare to leave my friend

I should not dare to leave my friend,
Because – because if he should die
While I was gone – and I – too late –
Should reach the Heart that wanted me –

If I should disappoint the eyes
That hunted – hunted so – to see –
And could not bear to shut until
They “noticed” me – they noticed me –

If I should stab the patient faith
So sure I’d come – so sure I’d come –
It listening – listening – went to sleep –
Telling my tardy name –

My Heart would wish it broke before –
Since breaking then – since breaking then –
Were useless as next morning’s sun –
Where midnight frosts – had lain!

F234/J205/1861

Ik zou niet durven weggaan van mijn vriend,
Want – want – als hij op sterven lag
En ik was er niet – en ik – kwam te laat
Bij het Hart dat naar mij verlangde –

Als ik die ogen teleur zou stellen
Die zochten – zo zochten – mij te zien –
En het niet konden opbrengen te sluiten tot
Ze mij “zouden zien” – mij zouden zien –

Als ik het geduldig vertrouwen zou breken
Zo zeker van dat ik kwam –
zo zeker dat ik kwam –
En hij luisterend – luisterend – ging inslapen –
En nog aarzelend mijn naam uitsprak –

Mijn Hart zou wensen dat het eerder brak –
Want dan pas breken – dan pas breken –
Ware even zinloos als nieuwe ochtendzon –
Waar de nachtvorst – was neergedaald!

The Flower must not blame the Bee

The Flower must not blame the Bee –
That seeketh his felicity
Too often at her door –

But teach the Footman from Vevay –
Mistress is “not at home” – to say –
To people – any more!

F235/J206/1861

De Bloem mag de Bij de schuld niet geven –
Die te vaak aan haar deur –
Zijn geluk komt zoeken –

Maar leer de Bediende van Vevay –
Te zeggen – Mevrouw is “niet thuis” –
Tegen de mensen – meer niet!

“Vevay”: een luxueus vakantieoord aan het meer van Genève in Zwitserland.
MeToo anno 1861?

Some keep the Sabbath going to Church

Some keep the Sabbath going to Church –
I keep it, staying at Home –
With a Bobolink for a Chorister –
And an Orchard, for a Dome –

Some keep the Sabbath in Surplice –
I just wear my Wings –
And instead of tolling the Bell, for Church,
Our little Sexton – sings.

God preaches, a noted Clergyman –
And the sermon is never long,
So instead of getting to Heaven, at last –
I’m going, all along.

F236/J324/1861

Zij vieren Sabbat, door naar de Kerk te gaan –
Ik vier het, door Thuis te blijven –
Met een Troepiaal als Voorzanger –
En een Boomgaard als Kathedraal –

Zij vieren Sabbat in Koorhemd –
Ik sla gewoon mijn Vleugels uit –
In plaats van de klok te luiden voor de Kerk,
Zingt – onze kleine Koster.

God preekt er, een Predikant van naam –
En de preek duurt nooit lang
Dus in plaats van naar de Hemel te gaan, straks –
Ben ik al heel lang, aan het gaan!

“Bobolink”: Troepiaal, een Noord Amerikaanse zangvogel (Dolichonyx oryzvorus). Deze trekvogel legt elk jaar zo’n 20.000 kilometer af, van en naar de Zuidelijke streken van Zuid-Amerika. De zang moet klinken als ‘bob-o-link’. Het is een van de geliefde vogels van Emily Dickinson. Zij vindt het een zanger van klaagliederen.

What shall I do – it whimpers so –

What shall I do – it whimpers so –
This little Hound within the Heart –
All day and night – with bark and start –
And yet – it will not go?

Would you untie it, were you me –
Would it stop whining if to Thee
I sent it – even now?

It should not tease you – by your chair –
Or on the mat – or if it dare –
To climb your dizzy knee –

Or sometimes – at your side to run –
When you were willing –
May it come –
Tell Carlo – He’ll tell me!

F237/J186/1861

Wat moet ik doen – ze jankt zo –
Dat Hondje in mijn Hart –
Dag en nacht – met blaffen en trekken –
En toch – zal ze niet weggaan?

Zou je haar losmaken, als jij mij was –
Zou ze stoppen met zeuren als ik haar
Naar Jou stuur – zelfs nu?

Ze mag je niet storen – bij je stoel –
Of op de mat – of als ze het waagt –
Om tegen je zwakke knie te klimmen –

Of soms – naast je rennen –
Als je het goedvond –
Mag ze dan komen?
Zeg het Carlo – Hij zal het me vertellen!

“Carlo” is meer dan 16 jaar lang de trouwe hond van Emily Dickinson geweest.

How many times these low feet staggered

How many times these low feet staggered –
Only the soldered mouth can tell –
Try – can you stir
———the awful rivet –
Try – can you lift
———the hasps of steel!

Stroke the cool forehead – hot so often –
Lift – if you care – the listless hair –
Handle the adamantine fingers
Never a thimble – more – shall wear –

Buzz the dull flies – on the chamber window –
Brave – shines the sun
———through the freckled pane –
Fearless – the cobweb swings
———from the ceiling –
Indolent Housewife – in Daisies – lain!

F238/J187/1861

Hoe vaak deze nederige voeten wankelden –
Kan alleen de dichtgesnoerde mond zeggen –
Probeer eens – of je de vreselijke klinknagel
———los kunt wrikken –
Probeer eens – of je de stalen sluiting
———op kunt tillen!

Streel het koele voorhoofd – zo vaak verhit –
Steek – als je wilt – het futloze haar op –
Voel de stijve vingers die
Nooit meer – een vingerhoed – zullen dragen –

Vliegen zoemen eentonig – op het kamerraam –
Stoer – schijnt de zon
———door de ruit vol vlekken –
Onbevreesd – bungelt het spinnenweb
———aan het plafond –
Lijdzaam ligt – de Huisvrouw – in de Madeliefjes!

“Adamantine”: van Adamant, een mythisch materiaal. Extreem stevig, harder dan diamant,
sterker dan staal.
“Indolent”: inactief, dus zowel lui als levenloos.
“Daisies”: madeliefjes (Bellis perennis). Het is een klein plantje met witte bloemetjes. Vaak groeien deze bloemen bij een graf. Emily Dickinson vereenzelvigt zichzelf ook wel met een madeliefje: zowel kwetsbaar en afhankelijk van de zon, als volhardend en grenzeloos trouw. “Daisy” komt uit het oud Engels: “day’s eye” (het oog van de dag).

Make me a picture of the sun

Make me a picture of the sun –
So I can hang it in my room –
And make believe I’m getting warm
When others call it “Day”!

Draw me a Robin – on a stem –
So I am hearing him, I’ll dream,
And when the Orchards stop their tune –
Put my pretense – away –

Say if it’s really – warm at noon –
Whether it’s Buttercups – that “skim” –
Or Butterflies – that “bloom”?
Then – skip – the frost – upon the lea –
And skip the Russet – on the tree –
Let’s play those – never come!

F239/J188/1861

Maak voor mij een schilderij van de zon –
Om in mijn kamer te hangen –
En mij laat geloven dat ik het warm krijg
Als men zegt dat het “Dag” is!

Schets voor mij een Roodborst – op een tak –
Dat ik hem in mijn dromen, zal horen,
En als de Bongerds met hun lied stoppen –
Mijn illusie – opgeef –

Zeg of het echt warm is – rond de middag –
Of de Boterbloemen – “wiegelen” –
Of de Vlinders – “uitkomen”?
Laat dan – de vorst – weg – op het gazon –
En het Roestbruin – aan de boom –
Laten we doen alsof dat – nooit komt!

“Robin”: Roodborstlijster (Turdus migratorius). Het is een van de favoriete vogels van Emily Dickinson. De vogel staat bekend om zijn melodieuze zang. Het ligt voor de hand om te vertalen met ‘roodborstje’. Dat klinkt echter te schattig, want de Amerikaanse Roodborstlijster is groter en schichtiger. Hij gedraagt zich meer als een ekster of kauw. Daarom is bij de vertaling gekozen voor het stoere ‘roodborst’. Vaak verschijnen de eerste roodborstlijsters aan het einde van de winter. Emily Dickinson noemt hen de voorbode van de lente. Deze zangvogel legt blauwe eieren. De blauwe kleur voorkomt dat de zon het ei te snel opwarmt.
“Skim”: afromen, afschuimen of een land heel licht ploegen, licht bewegen (Noah Webster, Lexicon, 1841).

Bound – a trouble

Bound – a trouble –
And lives can bear it!
Limit – how deep a bleeding go!
So – many – drops – of vital scarlet –
Deal with the soul
As with Algebra!

Tell it the Ages – to a cypher –
And it will ache – contented – on –
Sing – at its pain – as any Workman –
Notching the fall of the Even Sun!

F240/J269/1861

Baken een ongemak af –
En mensen kunnen het verdragen!
Beperk – hoe diep een bloeding kan gaan!
Zoveel – druppels – van vitaal scharlaken –
Worstel met de ziel
Als met een Wiskundig Probleem!

Stel de Tijd ervan vast – in cijfers –
En het blijft pijn doen – maar – te verdragen –
Zing – tot de pijn – zoals elke Arbeider –
Het ondergaan van de Avondzon aanduidt!

“Bound” betekent zowel begrenzen, afbakenen als omschrijven! Beide betekenissen zijn hier van toepassing. Door een ongemak te omgrenzen, wordt het draaglijker (ook door het te omschrijven).
Variant voor “State” (regel 7): “Tell” (Tel).
Er is ook een versie uit 1863, waarbij vooral de eerste strofe anders is:

Bound – a Trouble –
———and Lives will bear it –
Circumscription – enables Wo –
Still to anticipate –
———Were no limit –
Who were sufficient to Misery?

Baken een Ongemak af –
———en Mensen kunnen het verdragen –
Beperking – maakt Pijn hanteerbaar –
Steeds vooruitdenken –
———Of er geen grens zou zijn –
Die genoeg bestand is tegen Ellende?

Varianten:
– voor “anticipate” (regel 3): “conjecture” (een voorstelling maken);
– voor regel 4: “Who could begin on –“ (Die een begin zou kunnen maken –).